Anne&Max op koffiereis naar Peru
Door Anne
18/09/2019
Anne&Max mocht op bezoek komen bij de koffieboeren in Peru samen met de koffiebranders van Keen, Martijn van Koffieleute op uitnodiging van Lisanne van Cultivar.
Lisanne heeft Cultivar drie jaar geleden op gericht. Na haar studie antropologie en jaren te hebben gewerkt als kwaliteitscontroleur bij Trabocca, was haar droom om haar twee passies combineren.
Ze start een project in Peru, waarbij ze de kwaliteit van de koffie wilt verbeteren, zodat de boeren meer geld kunnen vragen voor hun product en de afnemer een betere (werk)relatie kan opbouwen met de boer. Haar doel is de ‘ketting’ van producent naar afnemer zo kort en transparant mogelijk te behouden.
Dag 1
Onze eerste bestemming is Pichanaki, om hier te komen vliegen wij naar Lima – de hoofdstad van Peru, waar we de nachtbus nemen naar La Merced(zo’n 8 uur) om vervolgens per taxi door te rijden naar Pichanaki. Pichanaki is onze basis tijdens de koffiereis, vanuit hier zullen wij nog drie andere koffieplantages bezoeken.
Pichanaki ligt op ruim 500 meter hoogte en is één van de zes districten van de provincie Chanchamayo. Op het moment dat wij in Pichanaki aankomen is er een koffiefestival aan de gang, georganiseerd door de coöperatie ACPC*. ACPC is een biologische gecertificeerde koffiecoöperatie bestaande uit ruim 260 boeren uit de regio. Door ACPC worden wij bij aankomst hartelijk ontvangen, ze hebben voor ons een cupping en een ontmoeting met de koffieboeren georganiseerd, hierbij is de lokale pers volop aanwezig. Voor veel boeren is dit de eerste keer dat ze de ‘eind gebruikers / afnemers’ ontmoeten. Voor ons de gelegenheid om te vragen hoe ze om gaan met hun plantages, productieprocessen en waar de behoeftes liggen.
Dag 2
De volgende dag is het weer vroeg op, we gaan op weg met twee jeeps naar de eerste plantage.
De reis begint rustig op een verharde weg, maar na een uur gaan we de onverharde weg op. Hier rijden we vervolgens een kleine twee uur midden door de wildernis om uiteindelijk aan te komen bij La Nueva Florida. La Nueva Floraida ligt op ruim 1800 meter hoogte en op deze plantage werken 17 families samen. Wanneer wij aankomen, komen de boeren net de berg af van hun eerste ronde koffiebessen plukken.
Na de lunch lopen wij naar de koffieplantage. We gaan ons eigen lot plukken! Stoer met mandjes om onze heupen lopen we naar boven. Ieder van ons krijgt een buddy toegewezen deze laat ons zien hoe je moet plukken en welke bessen wel geplukt mogen worden en welke bessen je het beste nog even kan laten hangen. De plantages liggen super schuin tegen de berg aan. Het is moeilijker dan wij verwacht hadden. Na een half uur vinden we dat we behoorlijk wat bessen geplukt hebben en gaan met zijn allen met een voldaan gevoel terug naar beneden waar wij onze bessen samenvoegen om te zien hoeveel er is geplukt in totaal. Met zijn zessen hebben wij een halve can opgehaald. De gemiddelde boer haalt 1 can per uur per persoon op. Dus met zijn zessen in een half uur is dit een behoorlijke afgang.
Dan gaan wij onze koffiebessen wassen, de bessen die drijven halen wij eruit, want dit zijn defects. Vervolgens ontpulpen we de koffiebessen zodat alleen koffiebonen overblijven. De pulp gaat op de composthoop en de bonen gaan wij fermenteren. We kiezen voor een anaerobic fermentatie* van 48 uur. Wij kunnen niet wachten tot wij onze eigen geplukte en geproduceerde koffiebonen in Nederland ontvangen!
Tot slot spelen we nog één potje voetbal: Peru – Nederland. Na deze tweede afgang springen wij weer achterop de Jeep om voor het donker terug te zijn in Pichanaki. Balen dat we weg moeten van deze prachtige plek en lieve inspirerende mensen.
Dag 3
Na twee uur genoten te hebben van de prachtige natuur achterop de jeep, komen wij aan bij de koffieplantage Unión Progresso. Vol passie laat Julio Blastovar zijn plantage zien, hij vertelt ons dat het plukseizoen voor hem is afgelopen en dat hij nu bezig is zijn bomen te pruimen ter voorbereiding van volgend jaar. Pruimen houdt in dat hij het bovenste deel van de boom afzaagt, omdat dit te veel grondstoffen opneemt, hierdoor ontstaat er een gedeelte waar geen bessen meer zullen groeien. Door het bovenste deel van de boom eraf te zagen heeft hij volgend jaar weer een boom vol bessen.
Na de plantage bekeken te hebben worden we uitgenodigd voor lunch. Als we langs de keuken lopen horen we het gepiep van cavia’s, we zijn enigszins opgelucht als het blijkt dat op het menu rijst met kip staat en geen cavia (de Peruaanse specialiteit).
Na de lunch organiseren wij een cupping voor de boeren. De boeren hebben nog nooit een cupping gedaan zoals wij die kennen, dus het is wel even wennen in het begin. Voor deze cupping hebben wij koffies uit verschillende landen en verschillende fermentatie methodes. Ze zijn dan ook heel verbaasd over hoe een koffie uit Kenia smaakt, of een anaerobic fermentatie methode uit Costa Rica.
Na de cupping rijden we door naar de plantage van Doña Victoria en Don Felicano. Doña Victoria en Don Felicano wonen met zijn tweeën boven op de berg. We krijgen een ijskoffie aangeboden in een emaille mok, de ijskoffie trend heeft ook de hoge bergen van Peru bereikt! De ijskoffie is gezoet met veel suiker, precies zoals de meeste Peruanen het hun liefst koffie drinken. Na de koffie lopen we over de plantage waar ze vol trots vertellen over hoe ze de plantage onderhouden en met zijn tweeën al het plukwerk op zich nemen. Ook vertellen ze over de moeilijke tijden die ze hier hebben gekend, zoals de Rojo* van 2013 en het risico op aardverschuivingen die de berg met zich mee brengt.
Dag 4
Vandaag blijven wij in Pitchanaki. We spenderen de dag bij ACPC om te cuppen. We hebben 24 cups op tafel en we cuppen blind zodat wij niet onze emoties voor de lieve koffieboeren, hun gastvrijheid en mooie plantages mee laten wegen tijdens het cuppen.
Na de cupping bespreken we de scores en komen tot de conclusie welke cups bij Anne&Max huiskamerespresso en de Anne&Max huiskamer filter zouden passen. We vinden de La Neuva Florida heel goed bij de huiskamer espresso passen en de koffie van Doña Victoria en Don Felicano bij de huiskamer filterkoffie.
Eind van de dan rijden we naar San Ramon, vanaf hier vertrekken we morgen naar de laatste plantage.
Dag 5
Na het ontbijt vertrekken we naar Aqua de Nieve. Deze plantage ligt op ruim 1800 meter met uitzicht op de Andes. Deze plantage is niet aangesloten bij de ACPC. Maar heeft een eigen coöperatie, hier ontmoeten wij Delvis en Moises. Delvis heeft vorig jaar een geldprijs gewonnen waardoor hij een nieuwe patio heeft kunnen aanleggen en een gebouw heeft gebouwd voor de coöperatie. Hierin wordt koffie opgeslagen en samples gebrand.
Aan het einde van de dag organiseren wij een Aeropress wedstrijd voor de koffieboeren. De meeste hebben nog nooit een Aeropress gezien, waardoor wij eerst moeten uitleggen hoe het werkt. De koffieboeren mogen zelf de koffiegrammage en zettijd kiezen. De koffieboeren kiezen de meest uitlopende recepturen en ieder is overtuigd dat haar/zijn recept de beste is! De winnaar gaat naar huis met een originele Anne&Max koffiemok!
Dit was het bezoek aan de laatste plantage. Voor de laatste keer springen wij achterop de Jeep genietend van de bergen en het uitzicht over de koffieplantages rijden wij terug naar San Ramon.
’s Avonds eten wij nog één keer met elkaar en dan gaat iedereen zijn eigen weg..
*ACPC: Agricultural Credit Policy Council’s
*Anaerobic fermentatie: Bij fermentatie zorgen bacteriën voor het omzetten van stoffen in het product, waardoor de zuurgraad, smaak, geur of uiterlijk van het product veranderd. Bij een Anaerobic fermentatie, doe je dit in een luchtdichte pot of tank.
*Rojo: : In 2013 was er de Rojo epidemie. Ook wel bekend als koffieroest. Koffieroest tast de bladeren van de koffieplant aan en zorgt ervoor dat de koffiebessen vallen voordat ze rijp zijn.